ارزیابی تغییرات صفات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی در گونه‌های اجدادی و تکاملی گندم تحت تنش کم آبی

نویسندگان

  • ثریا مهرآباد پوربناب دانشجوی کارشناسی ارشد ژنتیک و به‌نژادی گیاهی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران
  • صدیقه فابریکی اورنگ استادیار، هیئت‌علمی گروه ژنتیک و به‌نژادی گیاهی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران
چکیده مقاله:

آگاهی از تنوع ژنتیکی موجود در ارقام اهلی و خویشاوندان وحشی یک گونه گیاهی، در به‌کارگیری آن‌ها در برنامه-های اصلاحی از اهمیت زیادی برخوردار است. با توجه به اینکه بخش قابل‌توجهی از اراضی زیر کشت گندم در ایران در مناطق خشک قرارگرفته و اینکه گونه ­های گیاهی با راهبرد­های مختلفی ازجمله تغییر در آنزیم­های آنتی­ اکسیدانی، خود را با تنش­های محیطی وفق میدهند، لذا مطالعه هرچه بیشتر در رابطه با شناسایی گونه ­های مقاوم و نیز شناخت نوع سازوکار تحملی آن‌ها امری ضروری است. ازاین‌رو و به‌منظور بررسی اثر تنش خشکی بر محتوای رنگیزه­ های فتوسنتزی، وزن تر و خشک ریشه و اندام هوایی و فعالیت آنزیم ­های آنتی ­اکسیدان در پنج گونه اجدادی و تکامل‌یافته گندم از جنس Aegilops و Triticum، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سه سطح آبیاری نرمال (100 درصد ظرفیت زراعی)، تنش متوسط (50 درصد ظرفیت زراعی) و تنش شدید (25 درصد ظرفیت زراعی) اجرا گردید. با مقایسه میانگین داده ­ها بیشترین میزان فعالیت آنزیم‌های کاتالاز، سوپراکسید دیسموتاز، آسکوربات پراکسیداز و گایاکول پراکسیداز طی تنش شدید به ترتیب با میزان افزایش 80، 34، 84 و 29 درصدی نسبت به عدم تنش مشاهده شد. نتایج این تحقیق نشان داد که گونه­ های T. aestivum و T. urartu ازنظر فعالیت SOD، گونه Aegiliops tauschii ازنظر CAT، گونه T. durum ازنظر APX و گونه Ae. speltoides ازنظر GPX به دلیل بیشترین افزایش فعالیت آنزیم­های ذکرشده در هر دو تنش متوسط و شدید جزء گونه ­های کاندید برای اصلاح به تحمل خشکی با مکانیسم آنتی‌اکسیدانی مربوطه محسوب می­شوند. مقدار کلروفیل کل در شرایط تنش متوسط و شدید به ترتیب کاهش 11.5 و 66 درصدی داشت، بااین‌وجود در دو گونه Aegiliops speltoides و T. durum کمترین میزان کاهش نسبت به شرایط نرمال مشاهده شد. میزان کارتنوئید با افزایش شدت خشکی کاهش یافت، اما این کاهش در گونه T. durum رخ نداده بلکه با شدت تنش بر میزان کارتنوئید که یک آنتی‌اکسیدان غیرآنزیمی نیز محسوب می­شود افزوده شد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

نقش صفات فیزیولوژیک و بیوشیمیایی در بهبود عملکرد ژنوتیپ های سویا تحت تنش کم آبی

به ­منظور ارزیابی اثر صفات فیزیولوژیک و بیوشیمیایی برتحمل به تنش کم آبی در ژنوتیپ­ های سویا، این آزمایش گلدانی با 15 ژنوتیپ وارداتی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک­ های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1396 در شهرستان دماوند انجام شد. عامل اول شامل 15 ژنوتیپ سویا و عامل دوم شامل دو سطح آبیاری نرمال  و قطع آبیاری در زمان 50 درصد غلاف دهی تا زمان دانه بندی بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تنو...

متن کامل

تاثیر باکتری آزوسپریلیوم و سالیسیلیک اسید بر صفات فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی ریحان تحت تنش کم آبی

سابقه و هدف: هدف از این مطالعه ارزیابی اثرات کود زیستی آزوسپریلیوم و ماده تنظیم کننده رشد گیاهی سالیسیلیک اسید بر ویژگی‌های رشد و نمو گیاه دارویی ریحان تحت تنش خشکی بود. مواد و روش‌ها: این آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار انجام گرفت. تیمار‌ها شامل سطوح مختلف تنش خشکی( رطوبت خاک در حد 100 درصد ظرفیت زراعی به عنوان کنترل،60 درصد ظرفیت زراعی و 30 درصد ظرفیت زراعی...

متن کامل

بررسی تغییرات صفات مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی در برخی ارقام کلزا تحت تنش شوری

برای بررسی تأثیر تنش شوری روی کلزا، ده رقم کلزای بهاره تهیه شده از موسسه تحقیقات، اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج در مرحله رشد رویشی در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه پیام نور مهاباد در سال 1396 مورد ارزیابی قرار گرفتند. آزمایش در دو سطح شوری از نوع کلریدسدیم (سطح صفر (شاهد) و 250 میلی‌مول) به روش کشت هیدروپونیک اجرا گردید. اندازه‌گیری صفات مورد مطالعه در پایان مرحله روزت و قبل از مرحله ساقه‌دهی، پس از دو...

متن کامل

ارزیابی برخی صفات بیوشیمیایی در چند گونه‌ زراعی و وحشی گندم تحت تنش خشکی

تنش خشکی یک تنش غیرزنده است که به عنوان یکی از عوامل مهم کاهش‌دهنده رشد محصولات کشاورزی در بیشتر نقاط جهان مخصوصاً ایران بوده و منجر به تنش اکسیداتیو می‌شود. به‌منظور بررسی تأثیر سطوح مختلف تنش خشکی بر برخی صفات ویژگی‌های بیوشیمیایی، پژوهشی در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی زابل به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1395-1396 انجام گرفت. فاکتور اول گونه‌های گندم (ت...

متن کامل

مطالعه ویژگی‏های مورفولوژیکی، بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی چمن آفریقایی تحت تأثیر کاربرد سدیم نیتروپروساید در شرایط تنش کم آبی

این پژوهش به منظور بررسی پاسخ‌های مورفوفیزیولوژیکی چمن آفریقایی(Cynodon dactylon (L.) Pers) به تنش کم‌آبی و کاربرد سدیم نیتروپروساید در سال 1394 در گروه علوم باغبانی دانشگاه زنجان انجام شد. سه سطح آب قابل دسترس خاک (40، 70 و 100 درصد) و سدیم نیتروپروساید (صفر، 250 و 500 میکرومولار) به‏صورت یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار اعمال شدند. تنش کم آبی محتوای نسبی آب برگ و رشد ...

متن کامل

تاثیر باکتری آزوسپریلیوم و سالیسیلیک اسید بر صفات فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی ریحان تحت تنش کم آبی

سابقه و هدف: هدف از این مطالعه ارزیابی اثرات کود زیستی آزوسپریلیوم و ماده تنظیم کننده رشد گیاهی سالیسیلیک اسید بر ویژگی های رشد و نمو گیاه دارویی ریحان تحت تنش خشکی بود. مواد و روش ها: این آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار انجام گرفت. تیمار ها شامل سطوح مختلف تنش خشکی( رطوبت خاک در حد 100 درصد ظرفیت زراعی به عنوان کنترل،60 درصد ظرفیت زراعی و 30 درصد ظرفیت زراعی...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 11  شماره 4

صفحات  791- 802

تاریخ انتشار 2018-12-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023